Στο ποίημα που ακολουθεί , ο Μίλτος Σαχτούρης ,παρουσιάζει το ρόλο που επιτελεί
ο ποιητής στην κοινωνία, από την οποία άλλωστε αντλεί την απαιτούμενη ενίσχυση, και για την οποία παράλληλα ασκεί το δύσκολο έργο του.
Το ποίημα αυτό ανήκει στη συλλογή «Παραλογαίς» που εκδόθηκε το 1948, στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου.
Το έργο που επιτελεί ο ποιητής είναι σημαντικό καθώς επιχειρεί να αποδώσει την επικρατούσα κατάσταση, να αφυπνίσει τις συνειδήσεις και να στρέψει την προσοχή των ατόμων στα ουσιαστικά ζητήματα, κι αυτές οι λειτουργίες δεν μπορούν να επιτευχθούν με πιο ήπια προσέγγιση. Οι άνθρωποι, λοιπόν, είναι δακρυσμένοι, βρίσκονται μέσα σε μια κατάσταση έντονου ψυχικού πόνου και η μόνη τους διέξοδος είναι η ενατένιση ψηλά προς τον ουρανό των διαφημίσεων, - πιθανώς κυριολεκτική αναφορά σε διαφημίσεις που τοποθετούνται σε ψηλά κτίρια -, αλλά και μιας ζητιάνας που περιφέρεται στον ουρανό και πουλάει τσουρέκια, ενός οράματος δηλαδή που θυμίζει ιδέες μελλοντικής επιβράβευσης για όλες τις στερήσεις και τον πόνο που οι άνθρωποι βιώνουν στην καθημερινή τους ζωή. Η ενατένιση στον ουρανό λειτουργεί σαν μια καταφυγή στην ελπίδα μιας αποκατάστασης όλων των ταλαιπωριών στη μετά θάνατο ζωή, κι αποτελεί παράλληλα εμφατική έκφραση της απελπισίας που έχει καταλάβει τους ανθρώπους, που έχουν χάσει πια την πίστη τους ότι θα μπορέσει ποτέ να αλλάξει η φρικτή πραγματικότητα που βιώνουν καθημερινά. Μια χώρα που μετά τη συμμετοχή της στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο βρέθηκε μπλεγμένη σ’ έναν φονικότατο εμφύλιο πόλεμο, έχει επιφέρει τρομερό πλήγμα στις ψυχές των ανθρώπων της.
Ο σύντομος διάλογος που κλείνει το ποίημα φέρνει τη δράση του ποιητή στο προσκήνιο και μαρτυρά το βάθος στο οποίο φτάνουν οι στίχοι του. Τα λόγια του ποιητή καρφώνουν τις καρδιές των ανθρώπων, φτάνουν στην ουσία των πραγμάτων κι αναμοχλεύουν τις πλέον μύχιες ανησυχίες και σκέψεις των ανθρώπων, προκαλώντας τους συχνά πόνο.
Ο ποιητής έχει ένα δύσκολο χρέος, ειδικά σε εποχές τόσο δύσκολες, οφείλει να πει τις δύσκολες αλήθειες, έστω κι αν φτάσει η πίκρα της αλήθειας των λόγων του μέχρι την καρδιά των ανθρώπων. Έχει ένα δύσκολο χρέος, μα έχει και τη συμπαράσταση των ίδιων των ανθρώπων που τον ενθαρρύνουν, του προσφέρουν το υλικό για να εργαστεί κι αναγνωρίζουν κι αποδέχονται την αναγκαιότητα του έργου του.
«Τα δώρα » του Μίλτου Σαχτούρη
Σήμερα φόρεσα ένα
ζεστό κόκκινο αίμα
σήμερα οι άνθρωποι μ’ αγαπούν
μια γυναίκα μού χαμογέλασε
ένα κορίτσι μού χάρισε ένα κοχύλι
ένα παιδί μού χάρισε ένα σφυρί
Σήμερα γονατίζω στο πεζοδρόμιο
καρφώνω πάνω στις πλάκες
τα γυμνά άσπρα ποδάρια των περαστικών
είναι όλοι τους δακρυσμένοι
όμως κανείς δεν τρομάζει
όλοι μείναν στις θέσεις που πρόφτασα
είναι όλοι τους δακρυσμένοι
όμως κοιτάζουν τις ουράνιες ρεκλάμες
και μια ζητιάνα που πουλάει τσουρέκια
στον ουρανό
Δυο άνθρωποι ψιθυρίζουν
τι κάνει την καρδιά μας καρφώνει;
ναι την καρδιά μας καρφώνει
ώστε λοιπόν είναι ποιητής.
