Με τον όρο γαστρίτιδα περιγράφεται ένα σύνολο παθήσεων με κοινό γνώρισμα τη φλεγμονή που εκδηλώνεται στο τοίχωμα του στομάχου.
Σε πολλές περιπτώσεις η γαστρίτιδα είναι αποτέλεσμα λοίμωξης από το βακτήριο που προκαλεί το έλκος του στομάχου (H. pylori). Η κατάχρηση αλκοόλ επίσης συμβάλλει στην εκδήλωση της γαστρίτιδας.
Η γαστρίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί αιφνιδίως (οξεία) ή σταδιακά σε βάθος χρόνου (χρόνια). Μπορεί να οδηγήσει στο έλκος ή και να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου. Ωστόσο, για τους περισσότερους ασθενείς δεν συνοδεύεται από σοβαρά προβλήματα και υποχωρεί γρήγορα με την χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας.
Αιτίες & παράγοντες κινδύνου
Η αποδυνάμωση ή ο τραυματισμός του βλεννώδους περιβλήματος που προστατεύει το στομάχι έχει σαν αποτέλεσμα τα πεπτικά υγρά να προκαλούν βλάβες ή φλεγμονή στο τοίχωμα του στομάχου.
Ευρύ φάσμα παθήσεων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο γαστρίτιδας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Crohn και της σαρκοείδωσης –αυτοάνοση διαταραχή που χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση φλεγμονωδών κυττάρων σε διάφορα όργανα του σώματος.
Παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν στην εκδήλωση της γαστρίτιδας είναι:
Βακτηριακές λοιμώξεις: Η λοίμωξη από το ελικοβακτήριο του πυλωρού (H. pylori) είναι μία από τις πιο κοινές λοιμώξεις παγκοσμίως και ορισμένοι άνθρωποι που προσβάλλονται από το βακτήριο εκδηλώνουν στη συνέχεια γαστρίτιδα ή άλλες γαστρεντερικές διαταραχές. Η ευπάθεια απέναντι στο βακτήριο μπορεί να οφείλεται είτε σε κληρονομική προδιάθεση είτε στον τρόπο ζωής (π.χ. διατροφή, κάπνισμα).
Κατάχρηση φαρμάκων: Η λήψη μη συνταγογραφούμενων αναλγητικών με συχνότητα μεγαλύτερη από την συνιστώμενη μπορεί να αποδυναμώσει το προστατευτικό τοίχωμα του στομάχου.
Ηλικία: Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο γαστρίτιδας επειδή το τοίχωμα του στομάχου τείνει να γίνεται όλο και πιο λεπτό με την πάροδο του χρόνου.
Κατάχρηση αλκοόλ: Το αλκοόλ ερεθίζει και διαβρώνει το τοίχωμα του στομάχου, καθιστώντας το πιο ευαίσθητο στην επίδραση των πεπτικών υγρών. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συνήθως προκαλεί οξεία γαστρίτιδα.
Αυτοάνοσες αντιδράσεις: Η αυτοάνοση γαστρίτιδα είναι αποτέλεσμα της «επίθεσης» του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια στα κύτταρα που συνθέτουν το τοίχωμα του στομάχου, με αποτέλεσμα αυτό σταδιακά να αποδυναμώνεται. Η αυτοάνοση γαστρίτιδα είναι συχνότερη σε άτομα που έχουν διαγνωστεί και με άλλες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto ή ο διαβήτης τύπου 1. Η αυτοάνοση γαστρίτιδα συνδέεται επίσης στενά με την έλλειψη της βιταμίνης Β12.
Συμπτώματα
Τα συνηθέστερα συμπτώματα της γαστρίτιδας περιλαμβάνουν:
Επίμονο πόνο ή αίσθημα καψίματος ψηλά στην κοιλιά που είτε υποχωρεί είτε επιδεινώνεται με το φαγητό
Ναυτία
Τάση για εμετό
Αίσθημα πληρότητας μετά το φαγητό
Να σημειωθεί ότι η γαστρίτιδα δεν προκαλεί πάντοτε εμφανή σημάδια και συμπτώματα.
Πότε να επισκεφτείτε γιατρό;
Μια κρίση δυσπεψίας ή ερεθισμού στο στομάχι δεν απαιτεί απαραίτητα την επίσκεψη στον γιατρό. Τέτοια επεισόδια είναι συνήθως σύντομης διάρκειας και υποχωρούν από μόνα τους ή με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
Καλό θα είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σε περίπτωση που τα συμπτώματα της γαστρίτιδας επιμένουν για μία εβδομάδα ή και περισσότερο.
Η επίσκεψη στον γιατρό ή στο πλησιέστερο νοσοκομείο κρίνεται απαραίτητη σε περίπτωση που εκδηλωθούν συμπτώματα όπως ο εμετός με ίχνη αίματος, τα ίχνη αίματος στα κόπρανα ή το πολύ σκούρο χρώμα των κοπράνων.
Αν δεν αντιμετωπιστεί, η γαστρίτιδα μπορεί να οδηγήσει στο έλκος στομάχου ή στην αιμορραγία του στομάχου. Σπανιότερα, ορισμένες μορφές χρόνιας γαστρίτιδας οδηγούν στον καρκίνο του στομάχου.