Μια υπέροχη εκδήλωση διοργανώθηκε στο Φόδελε,
το Σάββατο 30 Ιουνίου 2018 στις 19.00 μ.μ ,
το Σάββατο 30 Ιουνίου 2018 στις 19.00 μ.μ ,
στο χώρο της έκθεσης κολάζ "ΠΡΟΓΟΝΟΙ"στο Μουσείο "Δομήνικος Θεοτοκόπουλος" με ανοιχτή πρόσκληση για όλο τον κόσμο.
Ήταν μια βραδιά γεμάτη Τέχνη και πλήθος κόσμου την γεύτηκε με μεγάλο ενθουσιασμό!
Ήταν μια βραδιά γεμάτη Τέχνη και πλήθος κόσμου την γεύτηκε με μεγάλο ενθουσιασμό!
Γιατί:
"Η ζωγραφική είναι η σιωπηλή ποίηση και η ποίηση η ζωγραφική που μιλάει."
Είναι από τις εκδηλώσεις που πραγματικά η ψυχή του ανθρώπου νιώθει πληρότητα γιατί συνδυάζει το φυσικό κάλλος που αγγίζει το συναίσθημα και την καρδιά.
Ο υπαίθριος χώρος, που τον είχαν διαμορφώσει συνδύαζε το πράσινο και η μουσική σε συνδυασμό με την γλυκιά φωνή της κα Φραγκιαδάκη ,
άγγιξε σαν δροσερό καλοκαιρινό αεράκι τις καρδιές όλων μας!
Ο υπαίθριος χώρος, που τον είχαν διαμορφώσει συνδύαζε το πράσινο και η μουσική σε συνδυασμό με την γλυκιά φωνή της κα Φραγκιαδάκη ,
άγγιξε σαν δροσερό καλοκαιρινό αεράκι τις καρδιές όλων μας!
Και απέδειξαν έμπρακτα όλοι οι συντελεστές της υπέροχης αυτής βραδιάς ,
πως ο σκοπός της τέχνης είναι να εμβολιάζει τους ανθρώπους προς τη φύση, γιατί ο σκοπός της τέχνης συνίσταται στην αποκρυστάλλωση της φύσης σε σκέψη και της σκέψης σε μορφή …
πως ο σκοπός της τέχνης είναι να εμβολιάζει τους ανθρώπους προς τη φύση, γιατί ο σκοπός της τέχνης συνίσταται στην αποκρυστάλλωση της φύσης σε σκέψη και της σκέψης σε μορφή …
Ομιλητές της βραδιάς ήταν η κα Τερέζα Βαλαβάνη , εικαστικός, ψυχολόγος και ποιήτρια, που μίλησε για τους ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ και Απογόνους,
Η κα Μιράντα Τσαφαντάκη με την ομιλία της :
"Βράχοι υπομονής"
"Βράχοι υπομονής"
και ο λαογράφος Γιώργης Σταματάκης
"Τα σπίτια των Προγόνων μας".
Και ανέφερε "Δυο ιστορίες από τα Καπετανιανά".
Η φιλόλογος Μαρία Φραγκιαδάκη, ερμήνευσε παλιά κρητικά τραγούδια και ο μουσικός και οργανοποιός
Δαμιανός Βασιλάκης την συνοδευσε με ασκομαντούρα
και θιαμπόλι, παίζοντας και ερμηνεύοντας κι ο ίδιος ξεχασμένα ακούσματα από την μουσικολογική του έρευνα.
Η κα Τερέζα Βαλαβάνη σαν κεντρική ομιλήτρια της βραδιάς στην ομιλία της "Πρόγονοι και Απόγονοιτόνισε:
Ένα φυτό χωρίς ρίζες είναι καταδικασμένο. Κι εμείς οι άνθρωποι λειτουργούμε όπως τα φυτά. Χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Η επίγνωση μας είναι ελλιπής. Και το ριζικό μας σύστημα αόρατο. Κι ας εκτείνεται πολλές φορές βαθειά πίσω στους αιώνες. Λένε πως κάπου κάποτε υπήρξε μια πρώτη αρχέγονη μητέρα κι ένας πρώτος αρχέγονος πατέρας. Μια μήτρα από την οποία όλοι προερχόμαστε. Μύθοι όπως αυτοί του Αδάμ και της Εύας και του χαμένου τους παράδεισου υποκρύπτουν αλήθειες. Ζούμε σ’ ένα κόσμο κατατεμαχισμένο, με κατακερματισμένη την αίσθηση της ενότητας. Εκπαιδευόμαστε από παιδιά στον φόβο για τον άλλο, τον εχθρό, το διαφορετικό, αυτόν ή αυτό που μας απειλεί. Που απειλεί να εκμηδενίσει τα επιτεύγματα μας, που μετριούνται συνήθως σε χρήμα και δόξα. Ξεχνάμε την θνητότητα μας και την αμείλικτη αλήθεια, ότι το μόνο που μπορούμε να πάρουμε μαζί μας είναι οι καλές μας σκέψεις, τα λόγια και οι πράξεις μας. Στην εποχή της δαιμονοποίησης του αλλότριου, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η εθνική ταυτότητα κάθε λαού παραμερίζεται, χάνεται, σβήνει με ραγδαίους ρυθμούς, δίνοντας την θέση της σε μια ενοποιημένη, κίβδηλη υπόσταση, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα εκείνων που κινούν τα νήματα της τύχης μας. Επιδιώκοντας μια ενότητα ψευδή, ούτως ώστε να μετατραπούν οι εθνότητες σε ομάδες υπόδουλων, οι πολίτες σε πειθήνιους σκλάβους, εύχρηστους, χειραγωγήσιμους, συναλλάξιμους και ανταλλάξιμους με μηχανές τεχνητής νοημοσύνης, ανθρωποειδή και ρομπότ.
Από παιδί με προβλημάτιζαν τα ερωτήματα:
Ποιοι είμαστε; Από πού ερχόμαστε; Που πηγαίνουμε;
Γαλουχημένη σε αστικό περιβάλλον με αριστερή ιδεολογία, ο πατέρας πρόσφυγας, από την Ερυθραία της Μικράς Ασίας και η μητέρα κρητικιά, με ρίζες από Βενετία, Καππαδοκία και Αρμενία, ένοιωθα ανέκαθεν πολίτης του κόσμου. Είχα την τύχη να σπουδάσω Ψυχολογία και να εργαστώ 10 χρόνια στην Γερμανία, βιώνοντας τόσο την απομυθοποίηση του σοσιαλισμού, όσο και την ωμότητα του καπιταλιστικού συστήματος. Προσπάθησα να βρω απαντήσεις σε οικολογικές ομάδες και ομάδες διαλογισμού, σε πνευματικά μονοπάτια. Η ενασχόληση μου με τους προγόνους ξεκίνησε σαν πράξη άτυπης αντίστασης την εποχή των μνημονίων και της οικονομικής υποδούλωσης της Ελλάδας. Όταν μια προσπάθεια για ένα αντιμνημονιακό μέτωπο στο Ηράκλειο απέτυχε, λόγο της γνωστής διχογνωμίας, που μας χαρακτηρίζει από αρχαιοτάτων χρόνων και αποτελεί την αχίλλεια πτέρνα μας σαν λαός. Μια ομάδα ανθρώπων, κυρίως καλλιτεχνών, ασχοληθήκαμε από το 2013 με την ίδρυση ενός πολιτιστικού συλλόγου, «Συνομιλώντας με τον Μινωικό Πολιτισμό» και μιας ομώνυμης ομαδικής έκθεσης, που περιόδευσε στο Ηράκλειο, στο Ρέθυμνο, στα Μάλια, στην Σητεία και στα Χανιά, μέσα σ’ ένα χρόνο. Προσωπικά ενδιαφερόμουν να κατανοήσω καλύτερα τους Μινωίτες, τους αρχαίους προπάτορες, ένα λαό μυστηριώδη και συναρπαστικό, που είχα πάντα την αίσθηση, ότι έχει να μας διδάξει πολλά μέσα από την σταδιακή ανάδυση του στην συνειδητότητα μας. Συμμετείχα στην ομαδική έκθεση με μια σειρά κολάζ: «αρχαία σκουριά, η πατίνα του χρόνου», που δημιουργήθηκαν το 2014 και την «ιερή θάλασσα» το 2015, που παρουσιάστηκαν και στο Φόδελε το 2016 σαν «Κολάζ της Μνήμης». Το 2017 ακολούθησε η έκθεση «οίκος ασωμάτων-αστέγαστοι άγγελοι» (Φόδελε - Θρόνος Αμαρίου - Αθήνα), που ασχολήθηκε με την ορθοδοξία, την βυζαντινή τέχνη, την κρίση των ημερών μας, το αστέγαστο αγγελικό κομμάτι μέσα μας, με αφορμή φωτογραφικό υλικό από την εγκαταλελειμμένη Μονή Ασωμάτων ή Ταξιαρχών στο Αμάρι Ρεθύμνου.
Τον Μάιο - Ιούνιο του 2018 δημιούργησα την νέα αυτή σειρά 60 κολάζ, για να εκτεθούν αρχικά 40 από αυτά στο φιλόξενο Μουσείο «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος» στο Φόδελε, προτού περιοδεύσουν και σε άλλα μέρη της Κρήτης. Αποτελούν το κλείσιμο μιας τριλογίας, μιας εικαστικής σπουδής πάνω στο πνεύμα και την ιστορία των Κρητών Προγόνων. Οι «ΠΡΟΓΟΝΟΙ» μελετούν τους Κρήτες της υπαίθρου από τις αρχές έως τα μέσα του 20ου αιώνα, μέσα από ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό, δάνειο από βιβλία, περιοδικά και το διαδίκτυο. Τοποθετημένους μέσα στην αρχέγονη κοιτίδα του πολιτισμού μας, μέσα σε έγχρωμες φωτογραφίες αρχαίων ερειπίων, τραβηγμένες σε περιηγήσεις και εκδρομές μου στην Κνωσό, τα Μάλια, το Παλαιόκαστρο, την Ζώμινθο, την Ελεύθερνα, τον Αζωριά , τον Θόλο, την νήσο Ψείρα, τον Τρυπητό, την Ελούντα. Να συνομιλούν τόσο με τους Μινωίτες, όσο και με τους Αγγέλους, τόσο με τις «ρίζες», όσο και με τα «φτερά» αυτού του τόπου, σαν μια γνήσια οργανική συνέχεια τους. Πιστεύω ότι οι παλιοί Κρητικοί, που επέζησαν τόσους πολέμους και τόσες υποδουλώσεις από διαφορετικά έθνη, κουβαλούσαν στον πυρήνα της ύπαρξης τους χαρακτηριστικά γνωρίσματα των Μινωιτών, παρά το πέρας των αιώνων, τις ξενόφερτες επιδράσεις και την επικράτηση στο νησί της Κρήτης του δωρικού και αργότερα βυζαντινού-ορθόδοξου στοιχείου. Γνωρίσματα που χάνονται στις μέρες μας του πλαστικού και του τσιμέντου.
Σε μια σειρά από έργα εμφανίζεται μαζί με τους «ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ» η καρδιακή μου φίλη και κουμπάρα Μιράντα Τσαφαντάκη, μεγαλωμένη και αναθρεμμένη στον Άγιο Μύρωνα Μαλεβιζίου. Θα ήθελα να την ευχαριστήσω ιδιαίτερα, που με εμπιστεύτηκε, που μου το επέτρεψε. Σαν ‘alter ego’ μου, πότε παρατηρεί με σεβασμό τα δρώμενα και πότε συμμετέχει ενεργά σ’ αυτά. Μαζεύοντας και καθαρίζοντας χόρτα, πατώντας τα σταφύλια ή ανάβοντας την παραστιά για να φτιάξει πετιμέζι . Μας διδάσκει ότι υπάρχει μια πολύτιμη κληρονομιά, που χάνεται γιατί την παραβλέπουμε ή την έχουμε αποποιηθεί. Αξιοποιώντας την ιστορία, τους μύθους, τις παραδόσεις, την στάση των παλαιών Κρητών προς την φύση και την κοινωνία, από τα χρόνια του Μίνωα μέχρι την δεκαετία του ΄50, μπορούμε να ανακαλύψουμε την χαρά και την δύναμη μιας ζωής πλούσιας και συναρπαστικής, ακόμα και στην εποχή της πιο αβάσταγης κρίσης και αποξένωσης.
Εύλογα θα αναρωτηθείτε τι κοινό έχουν τελικά οι Μινωίτες και οι Κρήτες των αρχών του 20ου αιώνα. Αναφέρομαι σε μερικά κοινά χαρακτηριστικά, όσα τουλάχιστον συλλαμβάνει η δική μου ματιά:
- Απέραντη αγάπη και σεβασμό για το φυσικό περιβάλλον, χλωρίδα και πανίδα, του νησιού μας, τόσο στη γη, όσο και στη θάλασσα
- Πνευματική – υπερβατική στάση, σύνδεση με το Ιερό και το Θείο και ζωντανή εκτέλεση τελετουργιών και θεουργιών σαν διαρκή ευχαριστία
- Ανάπτυξη της γλώσσας και της γραφής σαν κώδικας συνεννόησης, επικοινωνίας, καταγραφής των αγαθών, επίκλησης προς το Υπερβατικό στοιχείο, εξύμνησης του έρωτα και της αγάπης για ζωή
- Αναπτυγμένη κοινωνική συγκρότηση, που διαπνεόταν από άγραφους και γραπτούς νόμους, κώδικες, ήθη και έθιμα, με προεξέχουσα προβολή της κοινής ευταξίας και ευημερίας
- Προάσπιση με αυτοθυσία, παρρησία και θάρρος των συμφερόντων της κοινότητας έναντι της επιβουλής τρίτων
- Ξεκάθαροι κοινωνικοί ρόλοι για τον άντρα και την γυναίκα, ανάδειξη της γυναίκας σε τιμώμενο, ιερό πρόσωπο, φορέα της ζωής, καθώς και του ζεύγους σαν ιερή σύζευξη, βασικό κύτταρο της κοινωνικής ζωής. Μεγάλες οικογένειες, τα παιδιά θεωρούνται πλούτος και ευτυχία
- Υψηλή αισθητική αντίληψη, τέχνη και πολιτισμός σε πλήρη εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον και τις ανάγκες της ανθρώπινης ψυχής, χωρίς περιττές υπερβολές και επιδείξεις
- Έκφραση αυτοδυναμίας και αυτάρκειας στην ικανοποίηση των καθημερινών αναγκών διαβίωσης, στέγασης, σίτισης, ένδυσης, υγιεινής, θεραπείας κ.α. Μπορεί να είχαν ελάχιστους πόρους, αλλά ένοιωθαν πλούσιοι, χαρούμενοι και αυτάρκεις
- Εξέλιξη σε βάθος των τεχνών της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της αλιείας, της μαγειρικής, της υφαντικής, της κεντητικής, της αρχιτεκτονικής, της ναυσιπλοΐας, της κεραμικής, της μεταλλουργίας, της καλαθοπλεκτικής, της υαλουργίας, της εικονογραφίας, της χρυσοχοΐας, κ.α.
- Εξέλιξη της μουσικής έκφρασης, του τραγουδιού και του χορού, της ψυχαγωγίας και της επαφής με το κοινωνικό παιχνίδι και την χαρά της ζωής σαν έκφραση ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας για την ύπαρξη
- Διάθεση εξερεύνησης των δυνατοτήτων επέκτασης μέσα από υπερβατικές, πνευματικές εμπειρίες, θαλασσινά ταξίδια και εμπορικές συναλλαγές με γείτονες λαούς
- Προσεταιρισμός και αφομοίωση πολλαπλών ξένων πολιτιστικών δανείων, από συναναστροφές με μέτοικους, περιηγητές, εμπορικούς εταίρους και κατακτητές, μέσα από δικές τους εμπειρίες μετανάστευσης, σ’ ένα ενιαίο αμιγές πολιτιστικό σώμα
- Ανάπτυξη του πνεύματος της φιλοξενίας προς όλους τους ξένους ανεξαιρέτως, την έμπρακτη λατρεία του Ξένιου Διός, με ταυτόχρονο άνοιγμα του οίκου και της ψυχής, ακόμα και του πιο πένητα, του πιο φτωχού.
Πόσα από αυτά τα χαρακτηριστικά, έχουμε κληρονομήσει εμείς οι απόγονοι; Είναι γνωστό ότι συχνά μια σημαντική κληρονομία εξανεμίζεται, προσομοιάζοντας μεγάλο βάρος, που εύκολα αποτινάσσεται από τις πλάτες των κληρονόμων.
- Στις μέρες μας το πανέμορφο φυσικό περιβάλλον του νησιού, οικοπεδοποιείται και οικοδομείται με κτίσματα-θηρία από μπετόν, χωρίς αισθητική αντίληψη και σεβασμό. Γιγαντιαία ξενοδοχεία χτίζονται σε ειδυλλιακές παραλίες, αυθαίρετα κτίσματα και ανεμογεννήτριες σε απάτητες κορυφογραμμές. Η γη, ο αέρας, τα ποτάμια και τα υπόγεια ύδατα δηλητηριάζονται στα πλαίσια μιας αλόγιστης γεωργικής εκμετάλλευσης, τα δάση αποψιλώνονται από υπερμεγέθη κοπάδια αιγοπροβάτων ή κατακαίονται για να γίνουν βοσκοτόπια ή οικόπεδα.
- Η ορθόδοξη θρησκεία έχει πάψει να καθορίζει την ζωή των πιστών, που ακολουθούν περισσότερο τους τύπους παρά το πνεύμα της αγάπης του χριστιανισμού. Ενώ η επίσημη εκκλησία παραμένει άκαμπτη και αναχρονιστική, ολοένα και περισσότεροι, ιδιαίτερα νέοι επιλέγουν τον αγνωστικισμό. Χάνοντας την πίστη προς το θείο, αποδυναμώνεται και η ψυχή. Η αγνωμοσύνη επικρατεί σαν πνευματική στάση ζωής πολλών.
- Η πλούσια ελληνική γλώσσα απλοποιείται και φθίνει. Υβριστικές λέξεις καταλήγουν να υποκαθιστούν τα βαφτιστικά ονόματα. Οι μαθητές που αποφοιτούν από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι σε μεγάλο βαθμό ανορθόγραφοι και απαίδευτοι. Τα greeklish υποκαθιστούν σταδιακά την ελληνική γραφή πάνω σε ηλεκτρονικές οθόνες. Ολοένα και λιγότεροι διαβάζουν βιβλία ή επικοινωνούν μεταξύ τους ουσιαστικά. Εκχυδαϊσμένα άσματα τέρπουν και ψυχαγωγούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
- Η κοινωνία αποκτά δομές αυταρχικές και εχθρικές προς τον πολίτη. Οι νόμοι γίνονται άτεγκτοι, η δικαιοσύνη τυφλή. Τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων θεωρούνται αναχρονιστικά και ξεπερασμένα. Επικρατεί η κρίση της οικονομίας, των αξιών & θεσμών, και η αίσθηση της πτώχευσης, του φτωχού συγγενή, η προώθηση της εξατομίκευσης και του «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».
- Το κράτος συνεργάζεται δουλικά με τα ξένα οικονομικά συμφέροντα. Η έννοια της «πατρίδας προς πώληση» επικρατεί στις συνειδήσεις σαν αναγκαίο κακό. Η ανδρεία και ο ηρωισμός των προγόνων θεωρείται ιστορικό παρελθόν. Οι απόγονοι διαμαρτύρονται χλιαρά, βασικά υποκύπτουν σε μια στάση ηττοπάθειας και υποταγής. Εκτονώνουν τις διαμαρτυρίες τους στα κοινωνικά μέσα μαζικής δικτύωσης, στα καφέ, στον καναπέ, στο ποδόσφαιρο, στην ενδοοικογενειακή βία.
- Άνδρες και γυναίκες βιώνουν μεγάλη σύγχυση ως προς τους ρόλους τους στα πλαίσια μιας λανθασμένης χειραφέτησης. Οι γυναίκες μετατρέπονται σε άντρες και οι άντρες δεν γνωρίζουν πλέον τι είναι. Πολλά ζευγάρια συζούν και δεν παντρεύονται. Ο ιερός γάμος μετατρέπεται σε κερδοφόρα επιχείρηση. Τα ζευγάρια δυσκολεύονται να τεκνοποιήσουν και να αναθρέψουν ένα ή δύο παιδιά. Η υπογεννητικότητα επικρατεί μαζί με μια στείρα αντίληψη για την ζωή. Η ιερότητα της μητρότητας δίνει την θέση της στην ιερότητα της ύλης και του χρήματος. Τα ζεύγη χωρίζουν με μεγάλη ευκολία.
- Ο πολιτισμός και η τέχνη περνούν μεγάλη κρίση. Η αισθητική αρμονία αντικαθιστάται συχνά από το κιτς, το πομπώδες ή ένα μοντέρνο εγκεφαλικό πνεύμα, ψυχρό δίχως συναίσθημα. Η ανάδειξη της ανοησίας, της αδιακρισίας, της βίας και της πορνογραφίας κάνουν επέλαση ιδιαίτερα στις διαφημίσεις, στα δελτία ειδήσεων, στις σαπουνόπερες και στις κινηματογραφικές ταινίες. Η εξάπλωση της τηλεόρασης και στο τελευταίο σπίτι , προωθεί μια πλαστική, ανεγκέφαλη υποκουλτούρα παντού.
- Πλήρης εξάρτηση και υπερχρέωση των νοικοκυριών από τις αυξημένες καταναλωτικές ανάγκες από την εποχή της ευμάρειας. Υπερμεγέθη οικίες χτισμένες με δάνεια, που δεν μπορούν να συντηρηθούν και βγαίνουν στους πλειστηριασμούς των τραπεζών. Επικράτηση της κατανάλωσης πολλών χρημάτων για ρούχα, υποδήματα, καλλυντικά, διατροφή, κάπνισμα, πολυφαρμακία κ.α., που δεν μπορούν να ικανοποιηθούν πλέον και προκαλούν ανασφάλεια, κρίση ταυτότητας και κοινωνικού status στα άτομα. Το ΕΧΩ ή ΦΑΙΝΟΜΑΙ, άρα ΕΙΜΑΙ δεν επαρκεί πλέον σαν πυξίδα ζωής. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι πάσχουν από άγχος, ενοχές, κατάθλιψη, αυτοάνοσα, καρκίνο. Πολλοί, ιδιαίτερα άντρες επιχειρηματίες, επιλέγουν σαν λύση την αυτοκτονία.
- Η γεωργία των ημερών μας εξαντλεί και δηλητηριάζει το έδαφος και τους ανθρώπους. Η κτηνοτροφία βιομηχανοποιείται, γίνεται υπερμεγέθης και χωρίς κανένα σεβασμό για τις συνθήκες διαβίωσης και την θανάτωση των ζώων. Οι θάλασσες μολύνονται και αποψιλώνονται από τις τράτες. Η μαγειρική αποκτά κυρίαρχο ρόλο στις ζωές των ανθρώπων, προβάλλεται παντού στις μελλοντικές στρατιές των πεινασμένων. Χάνεται ο μεσογειακός τρόπος διατροφής και υποκαθίσταται για τους νέους από το σουβλάκι, την πίτσα και το σπαγγέτι. Η νέες γυναίκες παύουν να ασχολούνται με την μαγειρική και ξεχνούν τον ρόλο της τροφού της οικογένειας. Η αρχιτεκτονική χρησιμοποιείται για να κατασκευάσει πολυκατοικίες και άλλα άτεχνα και άχαρα οικοδομήματα, σε πόλεις άναρχες, όπου κυριαρχεί η αισθητική αυθαιρεσία και το γκρι του τσιμέντου. Πολλές αρχαίες τέχνες, όπως η υφαντική, η κεντητική, η καλαθοπλεκτική, η υαλουργία γίνονται παρελθόν, ασκούνται από ελάχιστούς, περιπίπτουν στην λήθη.
- Η βιομηχανία της ψυχαγωγίας επιβάλει ιδιαίτερα στους νέους ακούσματα πολλές φορές σκληρά και σκοτεινά, χορούς ψυχεδελικούς, ενδυματολογία που να προκαλεί σεξιστικά ένστικτά και one night stands. Στους μεγαλύτερους σε ηλικία επικρατούν τα λαϊκά άσματα μαζικής κατανάλωσης σε μπουζουξίδικα και μαγαζιά μαζικής ψυχαγώγησης. Οι άνθρωποι διασκεδάζουν χωρίς να ψυχαγωγούνται. Είναι απαισιόδοξοι. Στερούνται την στοιχειώδη χαρά της ζωής.
- Οι άνθρωποι αποφεύγουν να ταξιδέψουν μέσα τους και να γνωρίσουν τον εαυτό τους. Οι εξαγωγές προϊόντων και ο τουρισμός γίνονται αναγκαίες για την εισαγωγή συναλλάγματος. Το ταξίδι γίνεται καταναλωτικό αγαθό, που απολαμβάνουν οι τουρίστες, ενώ οι εργαζόμενοι στον τουρισμό δουλεύουν εξαντλητικά. Ολοένα και περισσότεροι ντόπιοι αδυνατούν να ταξιδέψουν ακόμα και εντός της Κρήτης για διακοπές. Ιδιαίτερα οι πτυχιούχοι νέοι αναγκάζονται να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό λόγο ανεργίας. Οι γείτονες λαοί αποτελούν απειλή για την εδαφική ακεραιότητα και οι Ευρωπαίοι εταίροι αφεντικά με μόνο στόχο την οικονομική εκμετάλλευση.
- Η αφομοιωτική ικανότητα του ντόπιου πολιτισμού φαίνεται να δέχεται πλήγμα από τον όγκο και την διεισδυτική ικανότητα των ξενόφερτων στοιχείων και ενός σαρωτικού μοντερνισμού. The American way of life επικρατεί στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης έναντι του πατροπαράδοτου τρόπου ζωής. Η ελληνική γλώσσα, το κρητικό ιδίωμα, τα ήθη και τα έθιμα, οι παραδόσεις αιώνων ξεχνιούνται, εγκαταλείπονται. Στην θέση τους μένει το κενό, η σύγχυση, η αντικατάσταση από κακέκτυπα και υβρίδια πολιτισμού
- Το πνεύμα του Ξένιου Δία έχει αντικατασταθεί από τα οφέλη του τουρισμού.
Οι ξένοι διαχωρίζονται σ’ αυτούς που είναι προϊόν τουριστικής εκμετάλλευσης και θα επιφέρουν κέρδος και εκείνους, που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, τους μετανάστες που ψάχνουν δουλειά, που αποτελούν φτηνό εργατικό δυναμικό για τις δουλειές ή εξωτικές γυναίκες για την βιομηχανία του έρωτα. Οι ξεριζωμένοι και πεινασμένοι πρόσφυγες από πολέμους, όπως από την κρίση της Συρίας, αποτελούν απειλή για τους ντόπιους. Στην Ελλάδα και την Κρήτη καλλιεργείται στις μέρες μας ένας πρωτόγνωρος ρατσισμός.
Χρησιμοποιώντας την δύναμη της εικόνας και την σκηνοθετική δυνατότητα, που μου δίνει η τέχνη του κολάζ, προσπάθησα να σας ταξιδέψω πίσω στην ιστορία της Κρήτης, να συνομιλήσουμε μαζί με τους λησμονημένους προγόνους, όχι από διάθεση προγονολατρείας, αλλά επειδή διαισθάνομαι ότι έχουν ακόμα κάτι να μας προσφέρουν σε μια εποχή ένδειας πολιτισμού. Ας τους παρατηρήσουμε καλύτερα. Ας ακούσουμε τι έχουν να μας συμβουλέψουν.
Είναι οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας. Μάλλον τα κατάφεραν σε δύσκολες εποχές καλύτερα από μας.
Είναι οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας. Μάλλον τα κατάφεραν σε δύσκολες εποχές καλύτερα από μας.
Ας δούμε φωτό από την βραδιά:
